‘Er is nu niet over mij, maar mét mij gepraat’
‘Jeetje man, wat is je haar lang’, is het eerste wat Boy zegt als Lorenzio in beeld verschijnt. ‘Kun je daar binnen naar de kapper?’
Met ‘binnen’ doelt Boy op het forensisch centrum voor jongeren waar Lorenzio verblijft. Ze hebben elkaar al een tijdje niet gezien, toch is Boy belangrijk in het leven van Lorenzio: Boy is namelijk zijn mentor, zijn JIM. JIM staat voor Jouw Ingebrachte Mentor. Een JIM is voor een jongere een steunfiguur uit de eigen omgeving. Lorenzio (I6) was nog jong toen hij Boy leerde kennen via zijn moeder en stiefvader. Ze woonden bij elkaar in de buurt; Boy runt er een dojo. ‘Zijn moeder en stiefvader kwamen vragen of hij bij mij kon komen trainen’, weet Boy nog. ‘Zodoende kennen we elkaar’. Dat hij nu, jaren later, officieel de mentor is van Lorenzio, ging via Eigen Plan. Daarover vertelt Eigen Plan coach Hans: ‘Wij zijn gevraagd door Jeugdbescherming. Of we aan de slag wilden met een jongen die na detentie thuis zou komen met een enkelband, om hem en zijn familie te helpen een plan te maken waarmee hij zich aan de voorwaarden voor vrijlating kon houden. Dat was eerder niet goed gegaan. Dat gaf niet alleen gedoe thuis, maar betekende ook dat hij weer opnieuw werd opgepakt.’
Eigen boontjes doppen
Hans: ‘De eerste keer dat ik bij Lorenzio en zijn moeder aan de keukentafel zat, zag ik een jongen die uitstraalde dat hij niets nodig had, dat hij zijn eigen boontjes wel kon doppen. Weer een nieuw gezicht, ik kon me goed voorstellen dat hij er geen zin in had. Ik vroeg hem of er iemand is in wie hij vertrouwen heeft, iemand
die hem zou mogen helpen. Hij noemde Boy. Samen met Boy heb ik Lorenzio opgezocht in de jeugdgevangenis. Daarna was er een Eigen Plan bijeenkomst met zijn vader, moeder en stiefvader met daarin het JIM startgesprek. Ze maakten afspraken voor het moment dat Lorenzio weer naar buiten zou komen, afspraken over werken en sporten. Boy is toen als JIM geïnstalleerd. Dat houdt in dat de jongere zelf, maar ook de ouders, toestemming geven dat de mentor een ‘officieel’ persoon is in zijn leven. Ouders hebben het gezag, dat blijft. Maar door deze regeling is Boy gemachtigd om met betrokken instanties te spreken, en mogen zij ook informatie over Lorenzio met hem delen.’
Ik kan hem altijd bellen;
toen ik op de vlucht was heb ik hem ook een keer gebeld.
Lorenzio hoopte dat hij met de afspraken weer terug naar huis zou mogen. Helaas besloten Jeugdbescherming en de Raad voor de Kinderbescherming anders: hij moest eerst naar een woongroep van een jeugdzorgorganisatie, een huis waar ’s avonds de deur op slot is. Lorenzio: ‘Je hebt daar helemaal geen dagplanning. Je moet zelf kijken wat je gaat doen. Er is één tv in de woonkamer, er zijn een paar bordspelletjes, je kan dammen, verder is er niets te doen.’ Boy vult aan: ‘Dat is een lastige overgang van heel gestructureerd en regelmatig leven in detentie naar zo’n plek met een nieuwe groep zonder activiteiten overdag. Ik vergelijk het wel eens met een vogel in een kooitje: wat gebeurt er als je het deurtje open zet? Daardoor is het hier ook mis gegaan denk ik.’
Het ging in zoverre mis dat Lorenzio kans zag om te vluchten. ‘Ik kon na het roken op het balkon wegkomen. Ik heb wat mensen gebeld. Af en toe sliep ik thuis, soms bij anderen. Uiteindelijk heb ik mezelf weer bij de politie gemeld. Over een maand of twee is er weer een nieuwe zitting en mag ik hopelijk naar buiten.’
Gezinsmanager Valerie over Lorenzio
Onderdeel van het werk van Valerie is jeugdreclassering: het begeleiden van jongeren die een proces verbaal hebben gehad. ‘Het lukte Lorenzio herhaaldelijk niet om zich aan voorwaarden van vrijlating te houden. Daardoor is hij steeds opnieuw opgepakt. Om die cirkel te doorbreken heb ik Eigen Plan ingeschakeld. Ik vond een JIM meteen een heel goed idee en ik zie ook dat Lorenzio blij is met Boy als mentor. Het helpt in het contact. Boy heeft veel meer zicht dan ik op wat er zich afspeelt op straat, dat is heel waardevol. Hij kan daar ook beter in aansturen dan ik, ik ben toch meer op afstand.’
‘Het is fijn dat er al een plan ligt met afspraken over werk en school’, gaat Valerie verder: ‘dat kan gewoon uitgevoerd worden. Natuurlijk heb ik vanuit mijn functie de regie; ik houd met alle betrokkenen contact om te kijken of het plan wordt uitgevoerd en waar we moeten bijsturen. Eerder dan verwacht mag Lorenzio naar huis en verblijft hij, onder voorwaarden, bij zijn vader. Het heeft ook een goede uitwerking op Lorenzio gehad, dus ik hoop echt dat het deze keer gaat slagen.’ ■
Toekomstplan
Als het zover is, ligt het gemaakte toekomstplan er om uitgevoerd te worden. Er staan afspraken in waarmee Lorenzio het leven kan oppakken zonder alle restricties als een enkelband of thuis zijn in de avonduren. Afspraken over sporten, over het contact houden met Boy en over een combinatie van school en werk.
Een opleiding tot elektricien ziet Lorenzio wel zitten. Boy geeft hem een compliment: ‘Lorenzio heeft, net als andere positieve jongens, de vrijheid om op bepaalde tijden zelfstandig gebruik te maken van mijn trainingsruimte. Hij heeft al bewezen dat hij dat kan.’
Lorenzio: ‘Ik ben blij met Boy als mijn mentor. Ik ken hem al lang, weet dat ik hem kan vertrouwen. Ik kan hem altijd bellen; toen ik op de vlucht was heb ik hem ook een keer gebeld. Dat was goed. Ik hoop dat de reclassering straks ook met het plan instemt en ik weer naar huis kan.’
Wat er anders is aan een JIM vergeleken met zijn eerdere contacten met hulpverleners, weet Lorenzio heel goed: ‘Met jeugdzorg en al die andere instanties werden er allerlei dingen over mij besproken, ik was er niet echt bij betrokken. Nu met Eigen Plan en Boy heb ik zelf meer kunnen aangeven, is er naar mij geluisterd. Er is mét mij gepraat, niet over mij. Dat maakt het makkelijker om me aan de afspraken te houden.’ Hans vult hem aan: ‘Ik heb je echt zien veranderen vanaf het moment dat Boy in beeld kwam en dat jij merkte dat je zelf kon aangeven wat je wil en hoe je het wilt. Dat is echt een positieve ontwikkeling, mooi om te zien.’
Het mentorschap loopt zolang Lorenzio dat nodig vindt. Boy geeft aan: ‘Ik heb niet alleen contact met Lorenzio, maar ook met zijn ouders, de reclassering en de Jeugdbescherming. De lijntjes zijn open, we weten elkaar te vinden als dat nodig is. Kom op de lijn bij me Lorenzio, laat van je horen’, sluit Boy dan ook af. Dat contact zit wel goed. ■
